Zasłonak

Posted by

0

Zasłonak

Cortinarius (Kot perski.) Gray) – rodzaj grzybów spośród rodziny zasłonakowatych. Polska nazwa zasłonak.

Systematyka i nazewnictwo

Jest to najliczniejszy w gatunki rodzaj grzybów kapeluszowych. W Europie występuje około 500 gatunków. Istnieje wiele koncepcji ich systematycznego podziału, liczne gatunki mają wiele synonimów nazwy naukowej, a niektóre także różne nazwy polskie. Oznaczanie gatunków jest trudne, a rozróżnienie niektórych możliwe tylko przy użyciu mikroskopu.

Polską nazwę zasłonak podał Błoński w 1889. W polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten opisywany jest także pod nazwa

Morfologia

Owocniki zmienne, zawsze z pajęczynowatymi resztkami osłony całkowitej (zasnówka). Kapelusze suche do śluzowatych, higrofaniczne lub niehigrofaniczne. Blaszki szeroko przyrośnięte. Trzony suche do mazistych. Wysyp zarodników ochrowobrązowy do rdzawobrązowego. Zarodniki w kształcie pestek jabłek, migdałów lub cytryn, nawet okrągławe, lekko szorstkie do brodawkowatych, bez pory rostkowej. Trama blaszek regularna (strzępki biegną równolegle).

Niektóre gatunki

Gatunki występujące w Pols

    Zasłonak
  • Cortinarius acutus (Pers.) Fr. – zasłonak ostry
  • Cortinarius agathosmus Brandrud, H. Lindstr. & Melot – zasłonak niebieskawy
  • Cortinarius alboviolaceus (Pers.) Fr. – zasłonak białofioletowy
  • Cortinarius alnetorum (Velen.) M.M. Moser – zasłonak olszynowy
  • Cortinarius alneus M.M. Moser ex M.M. Moser – zasłonak olszniakowy
  • Cortinarius ammophilus A. Pearson – zasłonak wydmowy
  • Cortinarius amoenolens Rob. Henry ex P.D. Orton – zasłonak bukowy
  • Cortinarius anomalus (Pers.) Fr. – zasłonak szarobrązowy
  • Cortinarius anthracinus (Fr.) Sacc. – zasłonak krwistoczerwony
  • Cortinarius arcuatorum Rob. Henry – zasłonak brązowoliliowy
  • Cortinarius armillatus (Fr.) Fr. – zasłonak osłonięty
  • Cortinarius arquatus (Alb. & Schwein.) Fr. – zasłonak tęczowy
  • Cortinarius arvinaceus Fr. – zasłonak lepki
  • Cortinarius balaustinus Fr. – zasłonak jaskrawy
  • Cortinarius balteatocumatilis Rob. Henry ex P.D. Orton – zasłonak modrordzawy
  • Cortinarius bataillei J. Favre – zasłonak brązowooliwkowy
  • Cortinarius bibulus Quél. – zasłonak fioletowobrązowy
  • Cortinarius biformis Fr. – zasłonak ukośniepierścieniowy
  • Cortinarius bivelus (Fr.) Fr. – zasłonak dwuosłonowy
  • Cortinarius bolaris (Pers.) Fr. – zasłonak glinkowaty
  • Cortinarius bovinus Fr. – zasłonak grubonogi
  • Cortinarius brunneus (Pers.) Fr. – zasłonak brunatny
  • Cortinarius bulbosus (Sowerby) Gray – zasłonak bulwiasty
  • Cortinarius bulliardii (Pers.) Fr. – zasłonak krwawy
  • Cortinarius caesiostramineus Rob. Henry – zasłonak białawy
  • Cortinarius callisteus (Fr.) Fr. – zasłonak płomienny
  • Cortinarius calochrous (Pers.) Gray – zasłonak strojny
  • Cortinarius camphoratus (Fr.) Fr. – zasłonak odrażający
  • Cortinarius caninus (Fr.) Fr. – zasłonak rdzawobrązowy
  • Cortinarius casimiri (Velen.) Huijsman – zasłonak szarofioletowawy
  • Cortinarius cinnabarinus Fr. – zasłonak cynobrowy
  • Cortinarius cinnamomeoluteus P.D. Orton – zasłonak cynamonowożółty
  • Cortinarius cinnamomeus (L.) Fr. – zasłonak cynamonowy
  • Cortinarius claricolor (Fr.) Fr. – zasłonak zawoalowany
  • Cortinarius collinitus (Pers.) Fr. – zasłonak śluzowaty
  • Cortinarius cotoneus Fr. – zasłonak kutnerowaty
  • Cortinarius crassus Fr.- zasłonak krępy
  • Cortinarius croceocaeruleus (Pers.) Fr. – zasłonak żółtomodry
  • Cortinarius croceus (Schaeff.) Gray – zasłonak cynamonowożółty
  • Cortinarius cumatilis Fr. – zasłonak gołąbkowy
  • Cortinarius cyanites Fr. – zasłonak oliwkowobłękitny
  • Cortinarius damascenus Fr. – zasłonak damasceński
  • Cortinarius decipiens (Pers.) Fr. – zasłonak ciemnogłówkowy
  • Cortinarius decoloratus (Fr.) Fr. – zasłonak odbarwiony
  • Cortinarius delibutus Fr. – zasłonak błękitnoblaszkowy
  • Cortinarius dibaphus Fr. – zasłonak biskupi
  • Cortinarius elegantior (Fr.) Fr. – zasłonak słomkowożółty
  • Cortinarius elegantissimus Rob. Henry 1989 – zasłonak złoty
  • Cortinarius emunctus Fr. – zasłonak tłusty
  • Cortinarius epipoleus Fr. – zasłonak przyprószony
  • Cortinarius erythrinus (Fr.) Fr. – zasłonak różowotrzonowy
  • Cortinarius evernius (Fr.) Fr. – zasłonak brązowordzawy
  • Cortinarius flexipes (Pers.) Fr. – zasłonak krętonogi
  • Cortinarius fulvescens Fr. – zasłonak gniady
  • Cortinarius fusisporus Kühner – zasłonak wrzecionowatozarodnikowy
  • Cortinarius gentilis (Fr.) Fr. – zasłonak żółtobrzegi
  • Cortinarius glandicolor (Fr.) Fr. – zasłonak żołędziowy
  • Cortinarius glaucopus (Schaeff.) Fr. – zasłonak niebieskostopy
  • Cortinarius gracilior Jul. Schäf – zasłonak delikatny
  • Cortinarius helvelloides (Bull.) Fr. – zasłonak olszowy
  • Cortinarius hemitrichus (Pers.) Fr. – zaslonak oszroniony
  • Cortinarius hinnuleus Fr. – zasłonak sarni
  • Cortinarius hinnuloides Rob. Henry – zasłonak pomarańczowożółty
  • Cortinarius hoeftii (Weinm.) Fr. – zasłonak blednący
  • Cortinarius huronensis Ammirati & A.H. Sm. – zasłonak trzęsawiskowy
  • Cortinarius incisus (Pers.) Fr. – zasłonak porysowany
  • Cortinarius infractus (Pers.) Fr. – zasłonak gorzkawy
  • Cortinarius ionophyllus M.M. Moser – zasłonak rzodkiewkowaty
  • Cortinarius junghuhnii Fr. – zasłonak cynamonowobrązowy
  • Cortinarius laetissimus Rob. Henry – zasłonak brązowopomarańczowy
  • Cortinarius limonius (Fr.) Fr. – zasłonak cytrynowożółty
  • Cortinarius livido-ochraceus (Berk.) Berk. – zasłonak karłowaty
  • Cortinarius lucorum (Fr.) J.E. Lange – zasłonak borowikowy
  • Cortinarius malachius (Fr.) Fr. – zasłonak malachitowy
  • Cortinarius malicorius Fr. – zasłonak jabłkowaty
  • Cortinarius microspermus J.E. Lange – zasłonak drobnozarodnikowy
  • Cortinarius miraculosus Melot – zasłonak czerwonobrązowy
  • Cortinarius mucifluus Fr. – zasłonak śluzakowaty
  • Cortinarius mucosus (Bull.) J. Kickx f. – zasłonak kleisty
  • Cortinarius nanceiensis Maire – zasłonak bananowy
  • Cortinarius obtusus (Fr.) Fr. – zasłonak dachówkowaty
  • Cortinarius ochroleucus (Schaeff.) Fr. – zasłonak żółtawy
  • Cortinarius odorifer Britzelm. – zasłonak anyżkowy
  • Cortinarius olidus J.E. Lange – zasłonak ziarnisty
  • Cortinarius olidus J.E. Lange – zasłonak ziarnisty
  • Cortinarius olivaceofuscus Kühne – zasłonak grabowy
  • Cortinarius orellanus Fr. – zasłonak rudy
  • Cortinarius percomis Fr. – zasłonak majerankowy
  • Cortinarius pholideus (Fr.) Fr. – zasłonak łuseczkowaty
  • Cortinarius pluvius (Fr.) Fr. – zasłonak deszczowy
  • Cortinarius porphyropus (Alb. & Schwein.) Fr. – zasłonak różowonogi
  • Cortinarius praestans Cordier – zasłonak różnobarwny
  • Cortinarius pseudocandelaris (M.M. Moser) M.M. Moser – zasłonak płomykowaty
  • Cortinarius purpurascens Fr. – zasłonak purpurowiejący
  • Cortinarius rapaceus Fr. – zasłonak rzodkwiopodobny
  • Cortinarius renidens Fr. – zasłonak nerkowaty
  • Cortinarius rigens (Pers.) Fr. – zasłonak sztywny
  • Cortinarius rubellus Cooke – zasłonak rudawy
  • Cortinarius rubellus Cooke – zasłonak czerwony
  • Cortinarius rubicundulus (Rea) A. Pearson – zasłonak żółknący
  • Cortinarius rufo-olivaceus (Pers.) Fr. – zasłonak gniadofioletowy
  • Cortinarius saginus (Fr.) Fr. – zasłonak torfowy
  • Cortinarius salor Fr. – zasłonak słonawy
  • Cortinarius sanguineus (Wulfen) Fr. – zasłonak krwisty
  • Cortinarius saniosus (Fr.) Fr. – zasłonak włóknistożółty
  • Cortinarius saturninus (Fr.) Fr. – zasłonak niebieskomiąższowy
  • Cortinarius scaurus (Fr.) Fr. – zasłonak zielonofioletowy
  • Cortinarius sebaceus Fr. – zasłonak talkowy
  • Cortinarius semisanguineus (Fr.) Gillet – zasłonak purpurowoblaszkowy
  • Cortinarius simulatus P.D. Orton – zasłonak liliowobrązowy
  • Cortinarius spilomeus (Fr.) Fr. – zasłonak czerwonołuskowaty
  • Cortinarius splendens Rob. Henry – zasłonak piękny
  • Cortinarius subtortus (Pers.) Fr. – zasłonak oliwkowochrowy
  • Cortinarius talus Fr. – zasłonak bladoochrowy
  • Cortinarius tortuosus (Fr.) Fr. – zasłonak ołowiowy
  • Cortinarius torvus (Fr.) Fr. – zasłonak pachnący
  • Cortinarius traganus (Fr.) Fr. – zasłonak wonny
  • Cortinarius triformis Fr. – zasłonak trójbarwny
  • Cortinarius triumphans Fr. – zasłonak żółtozłoty
  • Cortinarius trivialis J.E. Lange – zasłonak pospolity
  • Cortinarius tubarius Ammirati & A.H. Sm. – zasłonak torfowcowy
  • Cortinarius turgidus Fr. – zasłonak pękaty
  • Cortinarius uliginosus Berk. – zasłonak bagienny
  • Cortinarius umbrinolens P.D. Orton – zasłonak ziemiowonny
  • Cortinarius uraceus Fr. – zasłonak czerniejący
  • Cortinarius urbicus (Fr.) Fr. – zasłonak przydrożny
  • Cortinarius valgus Fr. – zasłonak krzywonogi
  • Cortinarius variicolor (Pers.) Fr. 1838 – zasłonak różnobarwny
  • Cortinarius varius (Schaeff.) Fr. – zasłonak ceglastożółty
  • Cortinarius venetus (Fr.) Fr. – zasłonak zielony
  • Cortinarius vibratilis (Fr.) Fr. – zasłonak drżący
  • Cortinarius vibratilis (Fr.) Fr. – zasłonak piekący
  • Cortinarius violaceus (L.) Gray – zasłonak fioletowy
  • Cortinarius xanthophyllus (Cooke) Rob. Henry – zasłonak cytrynowożółty

Nazwy naukowena podstawie Index Fungorum. Pominięto gatunki niezweryfikowane, o niepewnym statusie taksonomicznymNazwy polskie według Władysława Wojewody.

Niektóre inne gatun

  • Cortinarius caperatus (Pers.) Fr.
  • Cortinarius cinnamoviolaceus M.M. Moser

Znaczenie

Grzyby mikoryzowe, saprotrofy. Tylko nieliczne gatunki to grzyby jadalne. Większość stanowią grzyby niejadalne lub podejrzane o trujące własności. Jest też kilka gatunków śmiertelnie trujących. Powodują zatrucia orellaninowe (8 grupa). Z powodu trudności w oznaczaniu gatunków zasadniczo odradza się zbierania tych grzybów w celach spożywczych. Niektóre gatunki wykorzystywane były dawniej do barwienia wełny i innych tkanin.

Leave a comment